- چرا مصرف آب در سالمندان حیاتی است؟
آب نقش مهمی در عملکرد طبیعی بدن دارد و کمبود آن میتواند منجر به مشکلات جدی شود. برخی از مهمترین فواید مصرف آب در سالمندان عبارتند از:
جلوگیری از یبوست: کمبود آب باعث کاهش عملکرد سیستم گوارشی و افزایش احتمال یبوست میشود.
پیشگیری از عفونتهای ادراری و سنگ کلیه: مصرف مایعات کافی به دفع مواد زائد و جلوگیری از عفونتهای دستگاه ادراری کمک میکند.
کاهش احتمال بروز زخم بستر: آبرسانی مناسب به پوست از خشک شدن و آسیبپذیری آن جلوگیری میکند.
کنترل فشار خون و کاهش سرگیجه: کمآبی میتواند باعث افت فشار خون و احساس سرگیجه شود.
پیشگیری از لخته شدن خون: مصرف آب کافی به حفظ غلظت طبیعی خون و کاهش خطر لخته شدن کمک میکند. حفظ عملکرد مغزی و جلوگیری از گیجی:کمآبی یکی از دلایل مهم کاهش تمرکز، گیجی و بیحالی در سالمندان است. تأثیر بهتر داروها:بسیاری از داروها برای جذب بهتر نیاز به مصرف آب کافی دارند.
- دلایل کاهش مصرف آب در سالمندان
سالمندان به دلایل مختلفی ممکن است کمتر از حد نیاز بدنشان مایعات مصرف کنند. برخی از این دلایل عبارتند از: کاهش حس تشنگی:با افزایش سن، توانایی بدن در تشخیص کمآبی کاهش مییابد.
ترس از بیاختیاری ادرار: برخی سالمندان به اشتباه تصور میکنند که مصرف کمتر مایعات باعث کاهش بیاختیاری ادرار میشود.
مشکلات بلع یا بیماریهای گوارشی: برخی بیماریها باعث سختی در بلع یا ناراحتیهای گوارشی میشوند. مصرف داروهای ادرارآور: برخی داروها باعث افزایش دفع مایعات از بدن میشوند.
عدم دسترسی یا ناتوانی در استفاده از لیوان: ناتوانی جسمی ممکن است باعث کاهش مصرف مایعات شود. دوست نداشتن مزه یا غلظت مایعات: برخی سالمندان به دلیل سلیقه شخصی، کمتر آب مصرف میکنند.
- علائم کمآبی در سالمندان:
- کمآبی در سالمندان میتواند عوارض جدی داشته باشد. برخی از مهمترین علائم کمآبی عبارتند از:
- خشکی دهان، ترک لبها و زبان خشک
- کاهش تعریق در زیر بغل
- ادرار کم و تیرهرنگ
- احساس ضعف، بیحالی و سرگیجه
- تغییر در سطح هوشیاری و افزایش گیجی
- یکی از روشهای ساده برای تشخیص کمآبی، مشاهده رنگ ادرار است. اگر ادرار سالمند تیره و پررنگ باشد، نشانهای از کمآبی است و باید مصرف مایعات افزایش یابد.
- مقدار آب مورد نیاز سالمندان بر اساس توصیههای سازمان بهداشت جهانی، سالمندان باید روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب مصرف کنند. این میزان ممکن است بر اساس شرایط فردی مانند وزن، بیماریها و مصرف داروها متفاوت باشد.
- فرمول محاسبه نیاز روزانه به آب:
- به ازای هر ۱ کیلوگرم وزن بدن، حداقل ۳۰ میلیلیتر آب نیاز است. مثال: یک سالمند ۸۰ کیلویی روزانه به ۲.۴ لیتر آب (حدود ۸ لیوان)نیاز دارد. در برخی شرایط مانند هوای گرم، تعریق زیاد، تب یا اسهال، میزان نیاز به مایعات افزایش پیدا میکند.
- روشهای افزایش مصرف آب در سالمندان برای جلوگیری از کمآبی و اطمینان از تأمین مایعات کافی، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
- تعیین دمای مناسب آب: برخی سالمندان آب خیلی سرد یا خیلی گرم را دوست ندارند.
- زمانبندی نوشیدن مایعات: مصرف آب در فواصل منظم (مثلاً هر ۱.۵ ساعت یکبار) توصیه میشود.
- تشویق سالمند به نوشیدن آب همراه با خانواده:** مصرف آب در کنار دیگران میتواند انگیزه بیشتری ایجاد کند.
- استفاده از مایعات متنوع: سالمندان میتوانند علاوه بر آب، از چای، دمنوشهای گیاهی، آب سبزیجات و آبمیوههای طبیعی استفاده کنند.
- مصرف یک لیوان آب همراه با داروها:این کار به افزایش دریافت مایعات کمک میکند.
- دسترسپذیر بودن آب: همیشه یک بطری آب در کنار سالمند باشد تا نوشیدن برای او راحتتر شود.
- منابع تأمین آب برای سالمندان علاوه بر آب آشامیدنی، میتوان از منابع زیر برای تأمین مایعات مورد نیاز سالمندان استفاده کرد:
- میوهها و سبزیجات پرآب:هندوانه، خیار، طالبی، پرتقال و کاهو
- شیر کمچرب، دوغ کمنمک و شیر سویا
- آب سبزیجات و سوپهای کمنمک
- چای سیاه، چای سبز و دمنوشهای گیاهی
- آبمیوههای طبیعی (حداکثر یک لیوان در روز)
- نکته مهم: نوشابههای گازدار، نوشیدنیهای الکلی و مایعات کافئیندار (بیش از ۳ فنجان قهوه در روز) نمیتوانند جایگزین مناسبی برای آب باشند.
- جمعبندی
- کمآبی یکی از مشکلات رایج در سالمندان است که میتواند تأثیرات منفی زیادی بر سلامت آنها داشته باشد. برای جلوگیری از این مشکل، باید مصرف آب و مایعات را افزایش داد و از منابع متنوعی برای تأمین مایعات مورد نیاز بدن استفاده کرد. آگاهی از علائم کمآبی و رعایت نکات سادهای مانند نوشیدن منظم آب، مصرف مایعات متنوع و دسترسپذیر بودن آب، میتواند کمک بزرگی به حفظ سلامت سالمندان کند
دیدگاه خود را بنویسید